آموزش خبرنویسی(1)

آموزش اصول خبرنویسی (1)

مقدمه: 

اسماعیل کوشکباغی 

دنیای امروز را عصر ارتباطات نامیده اند و انسان معاصر ناگزیر است به اطلاعاتی که در دنیای کنونی او را احاطه کرده است، دسترسی داشته باشد.

امروزه وسایل ارتباط جمعی  دارای اهمیت بسیار زیادی هستند و در تمام جوامع جهانی تأثیر می گذارند. در حال حاضر 90 درصد از اطلاعات ما و شاید بیشتر ناشی از دریافت هایی است که از طریق روزنامه، مجله، کتاب، اینترنت، رادیو و تلویزیون به دست می آوریم.
پس تصویری که از دنیا داریم ، تصویری است که توسط رسانه ها برای ما ساخته و پرداخته شده است. نقش اخبار در زندگی امروز بشر موجب تحول شدیدی شده و در نتیجه ، اخبار نقش اطلاع رسانی قوی داشته است.
ضرورت انتشار خبر از آغاز زندگی اجتماعی بشر احساس شده است. با پیشرفت روز افزون اجتماعی بشر و پیچیدگی روابط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی ،  ضرورت سرعت بخشیدن به ابلاغ و مخابره خبر نیز بیشتر شده و به همین دلیل از قرن گذشته تاکنون تولید و گسترش وسایل ارتباط جمعی، شتاب برق آسایی به خود گرفته است که در حال حاضر شاید بتوان گفت در کنار تلویزیون و رادیو اینترنت یکی از مهمترین آن وسایل است.
هر روزه صدها میلیون رویداد کوچک و بزرگ در سراسر جهان اتفاق می افتند که بعضی از آن ها بسیار مهم اند و دانستن آن ها برای جمع کثیری از انسان ها مفید است و برخی دیگر نیز اهمیت چندانی ندارد.
اما آنچه مسلم است، این است که به دلیل ازدیاد جمعیت ، گسترش شهرنشینی، افزایش کشورهای مستقل، خشونت های سیاسی درون و برون کشوری، تقابل و تعامل رو به افزایش افکار، حجم زیاد اختراعات و اکتشافات و ... و موجب وسعت دامنه رویدادها و در نتیجه غیرممکن شدن دسترسی کامل انسان امروزی به همه این رویدادها و تجربه آن ها شده است.
انسان امروزی مجبور است برای ارضای نیازهای خبری و اطلاعاتی، داشتن امکان برنامه ریزی صحیح و قابل اطمینان برای زندگی حال و آینده خود و همچنین ایفای نقش اجتماعی خویش به عنوان شهروندی مسئول و فعال به وسایل ارتباط جمعی  و سایر رسانه ها رجوع و نیاز خبری خود را که برای او بسیار مهم شده و حالت تغذیه روزانه برای انسان پیدا کرده، تأمین سازد. از سوی دیگر خبر، زنده ترین بخش فعالیت های رسانه ای می باشد که حتی طول و عرض کم آن، هم تهدید کننده و هم فرصت ساز شده است. این موجود زنده، به قدرتی جادویی دست یافته که می تواند جهان را به صلح و یا آشوب بکشاند و این تنها در صورتی شدنی است که رویداد خبری با اصول و ویژگی هایی همراه باشد و عناصر و ویژگی های خبری در آن رعایت شده باشد. در این صورت است که یک خبر چند واژه ای در زمانی اندک مرزهای جهانی و بین المللی را در می نوردد و به سرعت در جهان منعکس و اثرگذار می شود. 

باید اضافه نمود که هر رسانه ای در انتشار اخبار اهداف خاص خود را دنبال می کند. اما بسیاری از روزنامه نگاران وفعالان عرصه رسانه در میانه راه به علت نداشتن درک درستی از مسیر اطلاع رسانی یا خود را گم می کنند یا قلم را و به خاطر این موضوع افکار عمومی او را نیز از قلم می اندازد.  

در مجموع چرخه تولید و نشر در اطلاع رسانی به این صورت است که رسانه ها می نویسند می گویند ونمایش می دهند چون نیاز دارند به جایگاه، قدرت ومصونیت . مصرف کنندگان می خوانند ، می بینند ومی شنوند .چون نیاز دارند یادبگیرند و آگاه شوند. این مهم سبب می شود که آموزش فن خبرنگاری حرفه ای در کلیه مراحل برای یک رسانه ای که می خواهد زنده بماند و زندگی بدهد، مورد نظر قرار بگیرد.  

مقاله حاضر و متون آموزشی شماره های آینده گام کوچکی است  در راستای آموزش خبرنگاری و اصول درست تنظیم خبر بنا به درخواست های مخاطبین این صفحه بر می دارد. امید است مفید واقع شود.

به نقل از هفته نامه صبح صادق  شماره 393