راهبرد ما

این و بلاگ اختصاص به مسائل کلان ، استراتژی و راهبردی در حوزه موضوعات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی مرتبط با ایران و منطقه دارد

راهبرد ما

آموزش خبرنویسی(3)

ارزشهای خبری

اسماعیل کوشکباغی

در دو شماره قبل اصول خبرنویسی به تبیین، تشریح و تعریف خبر و عناصر آن پرداختیم. در این شماره شما را با ارزش های خبری آشنا می سازیم.
آنچه به خبر هویت می دهد ارزش های آن است و این ارزش ها ساختار خبر را تشکیل می دهند. تمام تلاش یک خبرنگار توانا و با تجربه این است که این ارزش ها را شناسایی و به نحو شایسته منعکس کند. نکته مهم این است که ارزش های خبری ساخته و پرداخته خبرنگار نیستند، بلکه در درون رویدادها وجود دارند و به آنها هویت می بخشند.
ارزش های خبری در دل رویدادها، رخدادها، تحولات قرار دارند، نه در شم روزنامه نگار و خبرنگار، به عبارت دیگر هر رویداد در وجود خودش حاوی یک ارزش یا مجموعه ای از ارزش ها است و همین ارزش ها هستند که همواره رگه های اصلی خبر را شکل می دهند و مخاطب با توجه به نیازهای خود به سمت ارزش ها کشیده می شود. لذا توان تعیین و شناسایی این ارزش ها - از لحاظ توجه و اهمیت - مقوله ای اساسی می باشد. در همین رابطه آقای دکتر محسنیان راد از اساتید برجسته ارتباطات در تعریف ارزش های خبری می گوید: «معیارهایی که به تنهایی یا گاهی با ترکیب یکدیگر یک رویداد را می سازند و در ماهیت خود رویداد وجود دارند، ارزش های خبری نامیده می شوند.»
خصوصیات مهم ارزش های خبری این است که علاوه بر این که خبرنگار را در شناخت و فهم خبر و انتخاب سوژه خبری کمک می کنند، در تهیه و تنظیم خبر خصوصاً لید خبر - که در شماره های آینده به آن خواهیم پرداخت - او را یاری می دهند و به عنوان معیاری برای ارزیابی رویدادهای روز مورد استفاده قرار می گیرند.

الف) ارزش های خبری:
1-دربرگیری
2-شهرت
3-برخوردها، اختلافات، تضادهای فکری و جسمانی
4-استثناها و شگفتی ها
5-بزرگی و فراوانی، تعداد و مقدار
6-مجاورت (جغرافیایی و معنوی)
7-تازگی و زمان رویداد

ب) تعریف ارزش های خبری
1- در برگیری:
رویدادها و رخدادهایی دارای ارزش خبر دربرگیری هستند که بر تعداد فراوانی از افراد جامعه تأثیرگذار باشد و اصلاً مهم نیست که این تأثیر مثبت یا منفی، مستقیم و یا غیر مستقیم باشد. مثلا خبر تعویض شناسنامه ها و یا ارائه کارت ملی در بانک ها برای انجام کار بانکی لازم است. این خبر دارای در برگیری است، زیرا که برای همه مخاطبان مهم است و همه آنان (تمام افراد جامعه) را دربر می گیرد و شامل همه افراد می شود.
همچنین خبر سرشماری عمومی دارای دربرگیری تمام و کمال است و همه افراد یک جامعه را در بر می گیرد، یکی از ویژگی هایی که به خبر ارزش می بخشد شمول یا در برگیری خبر است که از این زاویه خبرها نیز به تعبیری مترگذاری و درجه بندی می شوند. هر چقدر در برگیری موضوع خبر عام و فراگیر باشد، خبر از ارزش فوق العاده ای برخوردار است مانند: قند و شکر در سراسر کشور جیره بندی می شود و یا سیل و تگرگ هفته آینده سراسر ایران را در بر می گیرد.
2- شهرت:
«اشخاص، اشیا و نهادهایی که دارای شهرت هستند، ارزش خبری دارند» تعریفی است که صاحب نظران خبر بر شهرت ارائه کرده اند. مثلاً در عرصه سیاسی شخصیت هایی مانند رهبران، روسای جمهور، وزرا، روسای مجلس و قوه قضاییه، در عرصه فرهنگی نویسندگان، هنرمندان و نقاشان، در عرصه ورزش قهرمانان ورزشی، در عرصه اقتصادی افراد متمول و متفکران و صاحب نظران اقتصادی و در عرصه اجتماعی افراد نخبه مشهور هستند. همچنین اشیا مانند کوه نور، تخت طاووس، برج ایفل و نهادهایی مانند سپاه، ارتش، دادگاه، رادیو و تلویزیون که از شهرت برخوردار هستند،دارای ارزش خبری هستند. مانند: مقام معظم رهبری از مسئولین خواستند اجناس گران شده را به قیمت سابق خود برگردانند.