راهبرد ما

این و بلاگ اختصاص به مسائل کلان ، استراتژی و راهبردی در حوزه موضوعات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی مرتبط با ایران و منطقه دارد

راهبرد ما

آموزش خبرنویسی(14)

ادامه تیترنویسی

اسماعیل کوشکباغی

در شماره قبل قواعد تیترنویسی و انواع تیتر را مرور کردیم در ادامه باید به تیترهای اقناعی اشاره کرد. چنین تیترهایی با هدف های مشخص نوشته می شود، هدایت یا تهییج افکار عمومی، تبلیغ و برجسته سازی موضوع در جامعه، زمینه سازی پیرامون اجرای سیاست، تحت تأثیر قرار دادن گروه یا طبقات از جامعه و به طور کلی تبلیغ غیرمستقیم برای ترغیب، القا یا تبلیغ یک پیام خبری در این گونه تیترها واژه نقش حساس و اساسی می یابند. بیش از هر زمان دیگری باید نسبت به انتخاب آنها حساسیت نشان داده شود.
به طور کلی در تیترهای اقناعی علاوه بر شکل ظاهری و مفهوم باطنی آنچه از تیتر می تراود و تأثیرگذاری بشتری دارد، مدنظر است به همین دلیل در این نوع تیترها از واژه هایی که بار عاطفی بیشتری دارند، باید استفاده کرد و مهمتر آنکه واژه اول تیتر باید ضربه نخست را برای جلب توجه خواننده فرود آورد.
مثال: توافق حماس و حزب الله برای ضربه به رژیم صهیونیستی.
- تیترهای غیرمتعارف خبری:
تیترهای غیرمتعارف به تیترهایی گفته می شود که به طور استثنا در مورد برخی از اخبار و گزارش های خبری نوشته می شود. استفاده از این نوع تیترها برای همه خبرها و در همه مواقع توصیه نمی شود. از این تیترها می توان برای برخی خبرهای هنری، فرهنگی، حوادث، مسائل اجتماعی، هواشناسی و نظایر آن بهره گرفت.
مثال:
1- استان گلستان دیشب در آب غوطه می خورد.
2- بحران خلیج فارس بر سر دو راهی جنگ و صلح
- اجزای تیتر:
در روزنامه ها و همچنین در پاره ای از مطالب و اخبار، علاوه بر تیتر اصلی تیترهای دیگری با حروف کوچکتر در بالا و پایین تیتر اصلی قرار می دهند. بنابراین تیتر شامل اجزای ذیل است:
1- تیتر اصلی: به تیتری که مهمترین مطلب خبر را بیان می کند تیتر اصلی می گویند. در پاره ای از این خبرها این تیتر یگانه تیتر خبر است و به همین دلیل با درشت ترین حرف نسبت به تیترهای جزئی نوشته می شود.
2- روتیتر: تیتری است که در بالای تیتر اصلی قرار می گیرد و با حروف کوچکتر نوشته می شود. روتیتر مقدمه یا موخره تیتر اصلی است یا خود مستقل است.
مثال:
روتیتر: از یک باند افغانی
تیتر اصلی: 500 کیلوگرم هروئین در خراسان کشف شد
3- زیرتیتر: معمولاً بعد از تیتر اصلی و با حروف کوچکتر نوشته می شود. مطلب زیرتیتر می تواند مکمل تیتر اصلی و روتیتر و یا مستقل از آنها باشد. جمله و ساختار زیرتیتر هیچ ربطی به جمله تیتر اصلی و روتیتر ندارد و حروفش از آنها ریزتر است.
مثال:
روتیتر: سازمان هواشناسی کشور
تیتر اصلی: برف و کولاک مناطق مختلف کشور را فراگرفت
زیر تیتر: عبور و مرور در جاده های کوهستانی کشور به سختی صورت می گیرد
4- سوتیتر: در پاره ای از موارد که خبر طولانی است و یا حاوی مطالب متعدد می باشد می توان خلاصه ای از مطالب مهم را بعد از تیتر اصلی یا زیر تیتر به صورت جمله های مستقل بیان کرد.
خلاصه تیتر را در اصطلاح حرفه ای روتیتر هم می گویند که با ستاره و نقطه های درشت در ابتدای جمله مشخص می شود.
5- میان تیتر: میان تیتر معمولاً چند کلمه یا عبارت کوتاه است که در میان خبرهای طولانی و خبرهای تلفیقی برای تفکیک مطالب مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده از میان تیتر در این گونه خبرها نه تنها لازم بلکه ضروری است، زیرا برای خواننده سهولت ایجاد می کند. اندازه حروف متنی خبر درشت تر یا سیاه تر است.
زمان فعل تیتر:
در تیترنویسی ترجیح بر این است که اگر رویداد مربوط به گذشته است فعل تیتر به صورت «ماضی مطلق» و در صورتی که مربوط به آینده است مضارع اخباری باشد.
مثال:
(1) رئیس جمهوری پاکستان وارد ترکیه شد (ماضی)
(2) وزیر امور خارجه روسیه فردا به عراق می رود (مضارع اخباری)
- انواع تیتر:
1- تیتر خبری: تأکید خبر در تیتر بر آخرین رویدادها و پی آمدهای خبری از نقطه نظر زمان وقوع است. به بیان دیگر تیتر همواره به حال و آینده نظر دارد نه به گذشته به همین دلیل فعل مورد استفاده در تیتر اغلب در زمان «مضارع» (حال و آینده) است.
2- تیتر گزارش خبری یا گزارش تحقیقی: چنانچه سلسله گزارش خبری یا تحقیقی تهیه به صورت چند بخش پی درپی در شماره های گوناگون روزنامه ای منتشر شود، قاعدتاً تأثیرگذاری به ترتیب ذیل است:
الف- تیتر پوششی پیوست: هر مجموعه گزارش خبری یا تحقیقی دارای یک تیتر ثابت و پوششی است و مثلاً گزارش تا قسمت ششم و آخر خود یک تیتر دارد.
ب- تیتر خبری اختصاصی: هر بخش از سلسله بخش های گزارش خبری و گزارش تحقیقی علاوه بر داشتن تیتر پوششی پیوسته صاحب تیتر خبری اختصاصی نیز می باشد.
3- تیتر تفسیر مقاله: تیتر تفسیر مقاله شاخص و گویای دقیق محتوایشان نیست و ترسیم کننده محور مرکزی و بیانگر زمینه کلی موضوع است.
مثال: «سرنوشت لبنان» که اشاره به بررسی آخرین وضعیت تحولات و رخدادهای لبنان دارد.
در شماره آینده اصول، قواعد درست نویسی، املا صحیح کلمات و نیز اصول دستور زبان، رعایت فعل و فاعل، صفت و موصوف، چگونگی نگارش آمار و ارقام، شمارش، چگونگی نگارش تاریخ و ساعت و روز و دیگر مطالب مرتبط با اصول نگارش صحیح را مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.