راهبرد ما

این و بلاگ اختصاص به مسائل کلان ، استراتژی و راهبردی در حوزه موضوعات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی مرتبط با ایران و منطقه دارد

راهبرد ما

آموزش خبرنویسى(8)

سبک هاى تنظیم خبر (سبک تاریخى )

اسماعیل کوشکباغى

در خصوص انواع سبک های تنظیم خبر با ذکر مثال سبک هرم وارونه را با هم مرور کردیم. در این شماره با سبک تنظیم خبر به روش تاریخی آشنا خواهیم شد. همانگونه که اشاره شد در سبک تاریخی خلاف سبک هرم وارونه مطالب به همان صورتی که به لحاظ زمانی تحقق یافته اند، در قالب خبر ارائه می شوند. در این سبک روزنامه نگار به قضاوت و داوری نمی پردازد و کاری به این ندارد که کدام خبر مهم تر است تا آن را در پاراگراف نخست (لید) خبر ارائه کند.
از سبک تاریخی برای تهیه گزارش یا مقاله های تحقیقی می توان استفاده کرد، در مجله هفتگی، استفاده از این سبک مرسوم است، چرا که خواننده وقت بیشتری برای خواندن مطلب در نظر می گیرد. علاوه بر آن عمر مجله برعکس روزنامه که یک روز است، حداقل یک هفته می باشد:

مزایای سبک تاریخی:
1-مطلب کاملتر بیان می شود.
2-چون که در تنظیم خبر به سبک تاریخی، مطالب مانند سبک هرم وارونه ارزیابی نمی گردد، اعمال نظر خبرنگار در برجستگی مطلب به مراتب کمتر است.

معایب سبک تاریخی:
1-زمان بیشتری برای دریافت مهمترین مطلب لازم است.
2-خواننده را احتمالاً خسته می کند.
3-از لحاظ تصحیح، تیترنویسی و ماکت بندی کار را مشکل می سازد.

نمونه سبک تاریخی:
خبر ذیل به صورت تاریخی تنظیم شده است.
مقدمه:
پیش از ظهر امروز، وزیر نیرو در یک مصاحبه مطبوعاتی شرکت کرد و در مورد خطوط انتقال نیرو و برق رسانی به روستاها به سوالات خبرنگاران پاسخ داد.
وی ابتدا به عملکرد مناسب وزارت نیرو در سال جاری اشاره کرد و گفت: این وزارتخانه در سال جاری برنامه هایی برای ایجاد خطوط انتقال برق در حد 400 کیلووات به طول 1639 کیلومتر، 230 کیلووات به طول 1290 کیلومتر و 132 کیلووات به طول 161 کیلومتر در دست اجرا دارد.
متن خبر:
وزیر نیرو نیز افزود: در گذشته، نیروگاه ها برای تقویت مراکز حساسی که رژیم می خواست ساخته می شد ولی اکنون وزارت نیرو به روستاهای کشور بیشتر توجه دارد. وی در پایان گفت: قرار است که در سال جاری حدود 2000 روستا دارای برق شوند و اگر این کار انجام شود، توانسته ایم 8 هزار روستا را صاحب برق کنیم و طبق برنامه، وزارت نیرو در مدت 10 سال آینده تمام روستاهای ایران را صاحب برق خواهد کرد.
مثال (2) خبر دیگری که به صورت سبک تاریخی تنظیم شده است: مقام معظم رهبری در ساعت 8:30 صبح وارد فرودگاه سنندج شد و مورد استقبال امام جمعه، استاندار و نمایندگان این شهر قرار گرفت، ایشان سپس با عبور از دریایی از انسان های مشتاق به انقلاب در ساعت 11 در جمع پرشور مردان و زنان این شهر به سخنرانی پرداخت...
همانگونه که ملاحظه می شود، در این سبک مطالب با توجه به ترتیب زمانی وقوع تنظیم می شوند. در صفحات اخبار روز با توجه به نیاز به اطلاع رسانی سریع، تنظیم اخبار به سبک هرم وارونه است. اما در صفحاتی که به ارائه گزارش های تحقیقی و اسناد پرداخته می شود، می توان از سبک تاریخی استفاده کرد.
سبک تاریخی به همراه لید (تلفیقی)
سومین سبکی که در میان سبک های تنظیم خبر به آن اشاره داریم، سبک تاریخی به همراه لید است. این سبک همان گونه که نام آن گواهی می دهد، تلفیقی از دو سبک هرم وارونه و سبک تاریخی است و خاص پوشش دادن به خبرهای شهری و حادثه است.
سبک تاریخی به همراه لید در میان روزنامه نگاران و به ویژه کسانی که رویدادهای شهری و جنبه های حوادث را پوشش می دهند، جذابیت بسیار بالایی دارد.
روزنامه نگاران حرفه ای در سبک تاریخی به همراه لید از هر تکنیکی برای افزودن به کشش دراماتیک این ساخته بهره می گیرند. در این سبک، اصل ماجرا به صورت لید (بند اول خبری را لید می نامند، لید در زبان انگلیسی به معنی «هدایت و راهنمایی» است. در واقع بند اول یا لید خبر می تواند خواننده را به خواندن متن خبر هدایت کند و او را از خواندن خبر باز دارد. لید خبر معمولاً شامل یک یا حداکثر دو جمله است.) و سپس با فضاسازی به تبیین ماجرا پرداخته می شود.
در این سبک خبرنویسی که به صورت ترکیبی از سبک تاریخی و هرم وارونه به نظر می آید شروع خبر همواره با دادن یک خبر است که حاوی مهمترین قسمت مطلب است و پس از آن، خبر به همان ترتیب زمانی رویداد ذکر می شود. این نوع بیشتر در گزارش حوادث به کار می رود. البته در برخی از خبرهای اجتماعی و گزارش برخی جلسات نیز کاربرد دارد.
مثال: (سبک تاریخی با لید)
لید: قاتل فرش فروش 25 ساله ایرانی در کانزاس سیتی (آمریکا) به حبس ابد محکوم شد.
شرح ماجرا: فیلیپ مک وی در بهمن ماه 1367 به همراه دو جوان دیگر آمریکایی در یکی از بزرگراه های کانزاس سیتی راه را بر اتومبیل حامد رضی زاده، فرش فروش ایرانی و مادرش بستند و وی را با شلیک گلوله به قتل رساندند و مادرش را نیز مجروح کردند، قاتلان و ضاربان سپس کیف رضی زاده را به سرقت برده و از محل گریختند.
بعدها با نشانه هایی که مادر رضی زاده در اختیار پلیس قرار داد، پلیس این شهر موفق شد فیلیپ مک وی را بازداشت کند.
فیلیپ مک وی ابتدا منکر قتل رضی زاده شد، اما بعد اعتراف کرد که برای سرقت پول وی، راه را بر اتومبیل وی بسته و این فرش فروش ایرانی را به قتل رسانده است.
مطبوعات محلی کانزاس سیتی نوشتند هیأت منصفه دادگاه منطقه، وی را به حبس ابد محکوم کرد.
اصولاً در سبک تاریخی مطلب دست نمی خورد و بر مبنای توالی زمانی به همراه یک مقدمه ارائه می شود، لذا تنها مزیت این سبک این است که خبر کامل و فاقد اعمال نظر خبرنگار است. از جمله معایب این سبک این است که چون مقدمه به عنوان مهمترین بخش خبری در ابتدا ارائه می شود، طولانی و زمان بر و ماکت بندی آن نیز مشکل تر از سبک هرم وارونه است.