آموزش مقاله نویسی (8)

آموزش مقاله نویسی (8)

نکاتی درخصوص نگارش مقاله

اسماعیل کوشکباغی

در ادامه تشریح مباحث مرتبط با مقاله نویسی در این شماره چند نکته کلیدی و مهم را که برای نگارش مقالات مطبوعاتی لازم و ضروری است مورد اشاره قرار می دهیم:

¤ نگارش مقاله
نگارش مقاله هر چند که مانند دیگر کارهای مطبوعاتی ریشه در سلیقه ها و تجربیات و افکار گوناگون دارد، ولی دارای فنون ویژه و به اصطلاح نیازمند نیروهای کارکشته با فوت و فن های ویژه دارد. در این مورد عده ای اعتقاد دارند که در آغاز و سرفصل شروع مقاله «سبب نگارش» برای مخاطب بیان می شود. هر چند که گروه دیگری بر این عقیده هستند که «جنبه های تازگی» و «جدید» بودن موضوع مقاله در شروع به لطف آن می افزاید، البته جمعی نیز بر این باورند که مقاله با توصیفی شیرین باید شروع شود. هر چند که سابقه موضوع مقاله بستگی به سوژه یا موضوع دارد، اما اکثر روزنامه نگاران و نویسندگان بر این باورند که نویسنده با آگاهی بر اهمیت و تازگی موضوع باید «تاریخچه و سابقه» را ذکر کند، زیرا که سابقه به خواننده کمک می کند تا به مقایسه بپردازد و سوژه ها را در زمان های مختلف ارزیابی و اهمیت آنها را درک کند. در هر حال برای نگارش مقاله در یک جمع بندی می توان به این سلیقه ها و نظرات سر و سامان داد و هر یک از آنها را به نوعی در نگارش مقاله رعایت کرد:
-اقدام به تهیه طرح کلی؛
- ذکر نکته مهم؛
- بیان علت نگارش مقاله؛
- وجود جنبه های تازه و جدید؛
- اشاره به سوابق و نکات مهم مدارک و اطلاعات
- نتیجه گیری.
باید توجه داشت که قدرت قلم و نویسندگی خبر با مطالعه و تداوم آن و نگارش حاصل نخواهد شد، تسلط بر زبان، کلید اصلی ورود به دنیای روزنامه نگاری و به ویژه مقاله نویسی است. فراموش نکنیم بهترین افکار و نظرها جز با قلم توانا امکان عرضه نمی یابند تا مخاطب را به قضاوت و داوری بکشانند.

چند نکته مهم برای مقاله نویس
- به مخاطبین مورد نظر خود فکر کنید و برای آنها مطلب بنویسید.
- برای مقاله خود یک عنوان جذاب انتخاب کنید که توجه افراد را سریعاً به خود معطوف و آنها را به خواندن مقاله مشتاق کند.
- عنوان یا تیتر مقاله باید کوتاه باشد، اما در انتخاب تیترهای داخل آزادی بیشتری دارید، با دقت آنها را انتخاب کنید تا در لحظه خواننده را جذب خود کنند.
- در نوشتن مقاله دقت کنید و حرفه ای عمل کنید، در مورد موضوعاتی که از آنها اطلاع کامل دارید، مطلب بنویسید، هیچ مطلبی را به طور اتفاقی و بدون پشتوانه علمی در مقالات خود به چاپ نرسانید.
- پاراگراف های مقاله باید کوتاه باشند.
- مقدمه چینی بی جهت نداشته باشید و به سرعت به نکته اصلی نزدیک شوید.
- روی اطلاعات با ارزش برای مخاطبین خود تکیه کنید.
- اصل اختصار را رعایت کنید، اکثر مردم مایلند به سرعت اطلاعات را دریافت کنند و معمولاً زمان محدودی برای مطالعه دارند.
- در نوشته های خود از کلمات اضافه یا هم معنا استفاده نکنید و مقاله را در حد 1500 کلمه تکمیل و به پایان برسانید.
- تحقیقات نشان داده است که اکثر اشخاص طرفدار مقالات بین 500 تا 2000 کلمه هستند. به صورت
اجمالی سخن بگوئید. اختصار نشان دهنده با ارزش بودن نوشته است.
- در متن مقاله از علامت تعجب(!) برای جلب توجه خواننده به بخش های خاص استفاده کنید.
- از تظاهر پرهیز کنید، خودتان باشید تا مقاله شما واقعی به نظر برسد.
- از نکات طنز آمیز استفاده کنید، مردم حتی وقتی در حال دریافت اطلاعات در مورد مسائل کاملاً جدی هستند. مایلند، استراحت کوتاهی داشته باشند و قدری شاد باشند. 
- از درون خود برای نوشتن کمک بگیرید، سخنان بی تکلف بیشتر به دل می نشیند، تنها کافی است که جملات را مرتب و به هم متصل کنید.
- راستگو و امین باشید و از مطالب دیگران در مقاله خود استفاده نکنید، الا وقتی که آدرس کامل آن را بیان نمائید. پس خودتان برای نوشتن مطالب تلاش کنید و اگر از ایده ها و یا سخنان شخص یا مقاله دیگری استفاده کردید، حتماً نام او را در کنار مطلب آورده شده ذکر کنید. 
- متواضع باشید و تصور نکنید که خوانندگان در سطحی پایین تر از شما قرار دارند. 
- از شماره گذاری و بخش بندی در مقاله خود برای مرتب کردن مطالب استفاده کنید، به این ترتیب دنبال کردن مطلب برای خواننده ساده تر خواهد بود.
- مقاله را با یک جمله یا پیام تأثیرگذار به اتمام برسانید، آخرین جمله و پاراگراف شما باید خلاصه ای از تمام مقاله باشد و به نحوی خواننده را تشویق کند که از همین حالا نکات گفته شده را اجرا کند.
- نهایتاً مقاله خود را دوباره چک کنید تا کلمات ناهماهنگ یا اشتباهات املایی در آن وجود نداشته باشد. در واقع شما ویراستار مقاله خود هستید. 
- مطمئن شوید که مقاله روند و جریان مناسبی دارد و مطالب به هم پیوسته و مرتب قرار گرفته اند.
- دوباره خوانی و دوباره خوانی تا جایی که مطمئن شوید که همه چیز درست است. یکی از نکات مهم در خبرنویسی، گزارش نویسی، اجرای مصاحبه، مقاله نویسی موضوع ویرایش و ویراستاری است که باید حتماً مورد توجه جدی باشد. در شماره آینده شما را تا حدودی به نکاتی که رافع اشکالات نگارشی و نیز تقویت کننده شکل و محتوای مطالب شما باشد آشنا خواهیم کرد.

به نقل از هفته نامه صبح صادق  شماره 430