راهبرد ما

این و بلاگ اختصاص به مسائل کلان ، استراتژی و راهبردی در حوزه موضوعات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی مرتبط با ایران و منطقه دارد

راهبرد ما

اصول خلاصه نویسی (3)

شیوه خلاصه نویسی

اسماعیل کوشکباغی

ادامه مباحث مرتبط با خلاصه نویسی ، در این شماره به پرسش شیوه خلاصه نویسی چیست ؟پاسخ داده می شود .

- شیوه خلاصه کردن کتاب
شامل مراحل ذیل است که باید به ترتیب آنها توجه شود.
1- اعلام منبع کامل کتاب: باید از همان آغاز به شرح ذیل درج شود:
برای کتاب های تالیفی: نام خانوادگی مولف، نام کوچک مولف، سال انتشار در پرانتز، نام کامل کتاب، محل نشر، نام ناشر، تعداد صفحات کتاب.
مثال: سجودی، فرزان (1383) نشانه شناسی کاربردی، تهران: نشر قصه. تعداد صفحات: 240.
برای کتاب های ترجمه ای: نام خانوادگی مولف، نام کوچک مولف، سال انتشار در پرانتز، نام کامل کتاب، نام مترجم، محل نشر، نام ناشر، تعداد صفحات کتاب.
مثال: استوری، جان (1385) مطالعات فرهنگی درباره فرهنگ عامه، ترجمه: حسین پاینده، تهران: نشرآگه، تعداد صفحات: 367.
2- معرفی کلی کتاب: در اینجا باید حداکثر در یک صفحه نسبت به معرفی کلی کتاب که شامل موارد ذیل است اقدام شود:
2-1- موضوع کلی مورد بحث کتاب
2-2- اهمیت کتاب در مقایسه با کتاب های مشابه
2-3- تعداد تقسیمات کتاب که شامل بخش ها و فصول کتاب.

در اینجا باید عناوین بخش ها و فصول کاملا آورده شوند. اگر کتاب از مقالات مختلفی تشکیل شده است، باید ضمن آوردن عناوین فصول، نام نویسندگان آنها نیز ذکر شوند.
3- تلخیص هر فصل به شکل جداگانه. با ذکر عنوان فصل باشد .

توجه کنید که بدون درج خلاصه هر فصل معلوم نخواهد شد که موضوع بحث در هر فصل چیست؟.

4- بیان خلاصه موضوع هرفصل:برای ورود در هر فصل بطور خیلی خلاصه موضوع فصل گفته شده و سپس به شکل قابل فهم خلاصه برداری ها صورت گیرند. مهمترین نکته در اینجا این است که موارد خلاصه شده با همدیگر ارتباط منطقی داشته باشند. در غیر اینصورت معلوم نیست که هر بخش با بخش قبلی چه رابطه ای دارد.
5- مشخص کردن نقل قول های مستقیم و غیر مستقیم در خلاصه کردن.

متاسفانه بیشتر افراد به این نکته توجه ندارند . باید مشخص شود که خلاصه کردن چقدر مستند است. مستند کردن خلاصه یکی از مهمترین کارهای خلاصه برداری است.
6- مستند کردن نقل قول های مستقیم و غیر مستقیم به شکل ذیل:
نقل قول مستقیم: مطلب نقل قول شده باید میان دو گیومه قرار گرفته و سپس منبع آن که شامل: نام خانوادگی مولف، سال انتشار، شماره صفحه است در پایان آن و درون متن آورده شود.

به شرح ذیل:
مثال: "نشانه ی زبانی رابطه ی بین یک چیز و یک نام نیست، بلکه رابطه ای است بین یک مفهوم و یک الگوی صوتی." (سجودی، 1383، ص 23)
نقل قول غیرمستقیم: چون اصولا خلاصه کردن بطور اساسی برداشت های غیر مستقیم است لذا معمولا باید در هر پاراگراف فقط صفحه یا صفحات مورد خلاصه در پایان پاراگراف و در میان پرانتز آورده شوند تا مراجعه به آن صفحات امکان پذیر باشد.
7- نقل قول در کتاب از شخص دیگری غیر از نویسنده اصلی:

اگر نقل قولی در کتاب از شخص دیگری غیر از نویسنده اصلی کتاب باشد و لازم است که در خلاصه گنجانده شود باید دقیقا این موضوع مشخص گردد. به عبارت دیگر مطلب نقل شده حتما باید اگر نقل قول مستقیم باشد (که معمولا چنین است) بین دو گیومه قرار گیرد و در پایان آن همانند منبع گذاری برای نویسنده اصلی کتاب میان دو پرانتز نام خانوادگی، سال نشر، شماره صفحه نوشته شود.
آنچه که در اینجا تفاوت دارد که باید مورد توجه دقیق قرار گیرد . این است که ا منبع گذاری متعلق به نویسنده دوم (غیر از نویسنده اصلی کتاب) و سال نشر و شماره صفحه کتاب آن نویسنده دیگری است نه نویسنده اصلی کتاب مورد خلاصه شده می باشد.

(1) در شماره آینده شما را با نکات اساسی ومهم در اصول خلاصه نویسی آشنا خواهیم کرد .
1 – (شیوه خلاصه کردن کتاب ، دکتر حسن بشیر)